قرآن کریم . یادآور می شود که خداوند، خطاب به فرشتگان فرمود: «انی جاعل فی الارض خلیفة ⁽¹⁴⁾ » . فرشتگان، از این تصمیم الهی به شگفت آمدند و با توجه به این که موجود زمینی، با لغزش و خطا همراه است و چه بسا دست به فساد و تباهی - که با مقام خلیفة اللهی سازگاری ندارد - خواهد زد، به خداوند گفتند: «اتجعل فیها من یفسد فیها ویسفات الدماء ونحن نسبح بحمدک ونقدس لک »

حاصل سخن فرشتگان، این است که خلیفه ی خداوند، باید موجودی قدسی و پیراسته از تباهی و فساد باشد، و این ویژگی، از آن فرشتگان است که موجودهایی نورانی و آسمانی اند، نه بشر که موجودی است زمینی و خاکی خداوند . این سخن فرشتگان را رد نکرد، اما به آنان فرمود: «انی اعلم مالا تعلمون » ; یعنی درست است که انسان موجودی است زمینی و خاکی، و موجود زمینی از آن جهت که زمینی است، با زمینه های گناه و انحراف همراه است، ولی در این موجودی که بنا است به مقام خلافت الهی برسد، ویژگی هایی نهفته است که او را از فساد و تباهی باز می دادرد و به مقام و مرتبه ای می رساند که فراتر از مقام و مرتبه ی فرشتگان است . از این روی، حقایق و اسرار هستی را به آدم ( علیه السلام) آموخت و آن گاه از فرشتگان خواست که آن حقایق را باز گویند . آنان از عهده ی این کار برنیامدند، ایمان خود به علم و حکمت الهی را یادآور شدند:

«وعلم آدم الاسماء کلها ثم عرضهم علی الملائکة فقال انبئونی باسماء هؤلاء ان کنتم صادقین قالوا سبحانک لا علم لنا الا ما علمتنا انک انت العلیم الحکیم » ⁽¹⁵⁾ ; خداوند، همه ی نام ها را به آدم آموخت . آن گاه آن ها را به فرشتگان عرضه کرد و گفت: «اگر راست می گویید (که شما شایسته ترین موجود برای خلیقة الهی هستید) این نام ها را برا من بیان کنید .» فرشتگان گفتند: «ما، جز به آن چه تو به ما آموخته ای، آگاه نیستیم . تو دانای بالذات و حکیم هستی .» .

از این آیات، نکات زیر به دست می آید:

1 - مقام متعالی و قدسی هر موجودی، ریشه در علم و آگاهی دارد . به عبارت دیگر علم و معرفت، سرچشمه ی کمال و تعالی وجودی است .

2 - علوم و معارف موجودات، عاریتی و بالغیر بوده و جلوه ای از علم ذاتی خداوند است .

3 - عالی ترین مرتبه ی این علم، در اختیار افرادی از بشر است که به مقام خلیفة اللهی رسیده اند و مقام علمی و قدسی آنان، فراتر از مقام فرشتگان است .

4 - گزینش های الهی، بر اساس علم و حکمت است، و فعل خداوند، از هر گونه کاستی، پیراسته است .

5 - از آیه ای که پس از آیات پیشین آمده، به دست می آید که این علم ویژه که در اختیار خلیفه ی خداوند در

زمین قرار دارد، فراتر از علوم و آگاهی های مربوط به ظواهر موجودات است، بلکه آن، علمی است که به غیب و ملکوت آسمان ها و زمین تعلق دارد: «قال الم اقل لکم انی اعلم غیب السماوات و ای ارض » ⁽¹⁶⁾ .

نیز در باره ی حضرت ابراهیم ( علیه السلام) می فرماید: «ما، ملکوت آسمان ها و زمین را به ابراهیم نشان می دهیم تا از کسانی باشد که در عالی ترین مرتبه ی یقین قرار دارند .» :

«وکذلک نری ابراهیم ملکوت السماوات والارض ولیکون من الموقنین ⁽¹⁷⁾ » .

6 - از ایات پیشین، این نکته نیز به دست آمد که خلیفه ی خداوند در زمین، کاملترین انسان در عصر و روزگار خویش است، همان گونه که کامل ترین و برترین آفریده ی خداوند نیز هست .

این مطلب که خلیفه ی خداوند در زمین، برترین موجودات از این جا به دست آمد که فرشتگان - که از مقام قدسی ویژه ای برخوردارند - نتوانستند از آن چه خداوند به آدم ( علیه السلام) آموخت، خبر دهند، یعنی، مقام آدم ( علیه السلام) از مقام فرشتگان بالاتر است .

دلیل بر این که خلیفه ی خداوند در زمین، کامل ترین انسان عصر خویش است، این است که او، مقتدا و اسوه و الگوی علمی و عملی دیگران است، و از نظر عقلی، قبیح است که مفضول، مقتدا و اسوه ی فاضل و افضل قرار گیرد، و چون خداوند، از هر گونه فعل قبیح و ناروایی منزه است . می فهمیم که امامی کامل ترین فرد عصر خویش است

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: