خودسازی، بایسته و شایسته انسانی

خداوند مأموریت پیامبران را اموری چون تعلیم و تزکیه دانسته است (بقره، آیات ۱۲۹ و ۱۵۱؛ آل عمران، آیه۱۶۴؛ جمعه آیه۲) البته از نظر قرآن، تعلیم و تزکیه را خداوند از طریق ابزارهای گوناگون انجام می دهد؛ زیرا اقتضای توحید از جمله توحید فعلی این مطلب است. از این رو خداوند به صراحت بیان می کند که تزکیه و پاکسازی افراد را خداوند انجام می دهد و هیچ کس نمی تواند عمل پاکسازی و تزکیه را انجام دهد مگر آنکه در مقام مظهریت از اسم مزکی قرارگیرد.

خداوند در آیه ۴۹ سوره نساء و ۲۱سوره نور، تأکید می کند که تنها خداوند است که تزکیه می کند و کسی را نرسد که جز به اراده و مشیت و فعل الهی تزکیه و پاک شود؛ چرا که تنها اوست که مزکی می باشد و اگر کسی در مقام تزکیه قرار می گیرد و مزکّی نامیده می شود مانند پیامبران، آنان به عنوان مظاهر اسم الهی عمل می کنند.

البته این بدان معنا نیست که انسان تلاشی را انجام ندهد و در انتظار تزکیه الهی باشد؛ بلکه بر اوست که تلاش کند و زمینه تزکیه را فراهم آورد؛ زیرا برای تزکیه الهی لازم است تا شخص، اقدام به خودسازی کند و گامی برای بسترسازی بهره مندی از اسم مزکی بردارد؛ زیرا اسمای الهی بر سرزمین جان همانند آفتاب، بی هیچ بخل و خساستی می تابد و هرکسی می بایست آینه وجود و قلب خویش را به سمت و سوی آفتاب اسمای الهی بگیرد تا از آن بهره برد.

کسی که آینه قلب و وجودش با گناه و بدی ها و زشتی ها پوشانده و پرده بر آن افکنده است نمی تواند از نور الهی استفاده کند یا به طور کامل از آن بهره مند شود.

خداوند از بندگان می خواهد تا خود را برای بهره مندی از آفتاب اسمای الهی آماده سازند و زمین خویش را به زمین پاک تبدیل کنند و اجازه ندهند تا شوره زاری شود که در آن گیاهی نمی روید یا سرزمینی که در ظلمت قرارگرفته و از نور الهی خود را نهان کرده است.

بسیاری از آیات قرآنی در حقیقت راهنمای این معنا هستند که آدمی را با عوامل بسترساز تزکیه الهی و بهره مندی از اسمای الهی آشنا سازند.

ازنظر قرآن، هیچ انسانی از آفتاب اسمای الهی بهره نخواهد برد، مگر اینکه بستر تابش اسمای الهی را برجان و قلب و وجودش فراهم آورد. انسان می بایست تغییراتی متناسب با شرایط تابش فراهم آورد تا امکان تابش مهیا شود. این گام تغییر یعنی خودسازی را باید انسان بردارد چراکه اسمای الهی بر وجود و جان کسی می تابد که آنتن ماهواره وجودش را به سمت آفتاب گرفته باشد و براساس استانداردها و معیارهای الهی آن را در جایگاه درست و موقعیت مناسب تنظیم کرده باشد تا به درستی امواج الهی را دریافت کند و تصویری روشن به نمایش گذارد. (انفال، آیه۵۳؛ رعد، آیه۱۱).

در حقیقت خودسازی به معنای تنظیم گیرنده های وجودی در مسیر ارسال امواج تابش انوار اسمای الهی است. این خودسازی که فرصت بهره مندی از تزکیه الهی یعنی تابش انوار اسمای الهی را فراهم می آورد، همان چیزی است که خداوند به عنوان یک شایسته بلکه بایسته از انسان خواسته است و حتی راه های تنظیم گیرنده ها و امکان دریافت صوت و تصویر شفاف و مناسب را به عنوان اوامر و نواهی بیان کرده است.

هر یک از احکام الهی طریقتی برای تنظیم وجود و جان آدمی در مسیر تابش امواج اسمای الهی است. برخی از احکام الهی، از این توانایی برخوردارند که دریافت کامل تر و پرحجم تر از بسیاری یا همه اسمای الهی داشته باشند، درحالی که برخی از احکام که از آنها به مستحبات یاد می شود، از قدرت و توان کمتری برخوردارند.

در مقابل، ارتکاب هرگونه محرمات و مکروهات به معنای تنظیم نادرست در جهت گیری گیرنده وجود آدمی است. به ویژه آنکه اگر گیرنده به سمت محرمات تنظیم شود، به جای دریافت انوار اسمای الهی، ظلمات شیطانی را دریافت کرده و وجود و جان آدمی را تاریک می کند.

خداوند در آیات بسیاری به تأثیر هر یک از محرمات و مکروهات در جا به جایی موقعیت گیرنده وجود آدمی اشاره می کند. به عنوان نمونه خداوند در آیه ۱۲۰ سوره بقره و ۳۷ سوره رعد، پیروی انسان از هواهای نفسانی و شیطانی را موجب محرومیت از امدادهای الهی برمی شمارد. این بدان معناست که پیروی از هواهای نفسانی، صفحه وجود آدمی را از سمت خدا و وجه الله دور می کند و اجازه نمی دهد تا امدادهای الهی به او برسد و وجودش آن را دریافت کند.

وقتی به آثار و کارکردهای واجبات و مستحبات یا محرمات و مکروهات در آیات قرآنی توجه می شود، به خوبی می توان دریافت که چگونه هر عملی، همانند تغییر جهت سمت و سوی آدمی نسبت به سیگنال های ارسالی از سوی ذات خداوندی است . از این رو خداوند در آیات بسیاری از مردم می خواهد تا جهت خویش را به سوی خداوند تغییر دهند تا دریافت مناسب و خوبی از سیگنال های ارسالی داشته باشند. (انعام، آیه۷۹؛ قصص، آیه۸۸؛ رحمن، آیه۲۷)

البته خداوند در آیه ۱۱۵ سوره بقره بر این نکته توجه می دهد که خداوند محیط بر هستی و انسان است و هیچ چیزی بیرون از دایره احاطه الهی نیست. از این رو، هر کسی به هر سمت و سویی رو آورد، همان سمت وجه الله است، با این تفاوت که سمتی را که خداوند از انسان خواسته تا بدان متمایل و متوجه شوند، همان سمتی است که در شکل واجبات و مستحبات بیان شده است و سمت دیگر یعنی محرمات و مکروهات نوعی رویگردانی از سمت مورد اشاره الهی است و موجب کاهش دریافت و یا عدم دریافت سیگنال های ارسالی از وجه الله و انوار اسمای الهی خواهدبود.

در حقیقت دین اسلام، اطاعت از ولایت خدا، پیامبر و امامان(ع)، همان وجه الله است. (التوحید، شیخ صدوق، ص ۱۴۶) که انسان با اطاعت از آن می تواند دقیقا در جهتی قرار گیرد که سیگنال کامل و مستقیم انوار الهی فرستاده و دریافت می شود.

از آن جایی که نفس آدمی جایگاه دریافت خوبی ها و بدی هاست، از این ظرفیت کامل برخوردار است (شمس، آیات ۷و۸؛ بقره، آیات ۲۳۵ و ۲۸۴) که هرگونه سیگنال هایی را دریافت کند. پس وجود آدمی می تواند سیگنال های مثبتی را دریافت کند که از اسمای جمالی الهی برای کمال ارسال می شود و شخص را متاله و مظهر تجلی اسمای الهی می سازد. (فصلت، آیه۵۳) چنانکه می تواند در برابر اسمای جلالی قرارگیرد و موجبات شقاوت و دوری و بدبختی خود را فراهم آورد.

نماز، عامل تنظیم وجود به سوی انوارالله

الله اسمی است که تمامی اسمای الهی را در خود مستجمع دارد؛ از این رو نام الله، به عنوان اسم جامع گفته شده است. گیرنده وجود انسانی اگر بخواهد در یک خودسازی به سمت الله نشانه رود تا همه انوار الهی را یکجا دریافت کند؛ چنان که برخی از گیرنده های ماهواره ای همه امواج و سیگنال های موجود کانال های تلویزیونی و رادیویی را دریافت می کنند، می تواند از عامل نماز به عنوان مهمترین ابزار در تنظیم آن بهره گیرد.

خداوند در آیات بسیاری از قرآن به نقش بسیار پیچیده و مهم نماز در توجه وجه آدمی به سوی وجه الله اشاره می کند. از جمله در آیاتی که درباره تعیین قبله نماز واردشده این معنا مورد تأکید قرارگرفته است که نماز می تواند سمت و سوی انسان را به سوی بهترین جهت سامان دهد که خداوند با تمام اسمای خویش در آن سمت می تابد.

از این رو به جای توجه به همه جهات با آنکه هیچ جهتی با جهت دیگر فرق ندارد و انسان در دایره احاطه وجودی اوست و خداوند محیط بر او و همه هستی است، (بقره، آیه ۱۱۵) از انسان خواسته شده تا به یک سمت خاص توجه یابد تاسیگنال های کامل و تمام را از انوار الهی دریافت کند. (بقره، آیات۱۴۴ و ۱۴۹ و ۱۵۰)

آدمی هنگامی که در برابر کعبه، مسجدالحرام و شهر مکه قرارمی گیرد، در برابر وجه الله است و می تواند تمامی انوارالهی را به تمام و کمال دریافت کند و خود را متاله سازد و خدایی شود. در حقیقت کاری که نماز به سمت قبله انجام می دهد، ایجاد شرایطی مناسب برای دریافت کامل انوار همه اسمای الهی است. این همان ظرفیت بسیار عالی است که نماز برای خودسازی یعنی زمینه سازی برای متأثرشدن از تزکیه الهی و بهره مندی از انوار اسمای الهی دارد.

خداوند در آیاتی از جمله آیه ۱۳۲سوره طه به نماز امر می کند تا زمینه بهره مندی از آثار آن برای ایشان فراهم آید. نقشی که نماز در تحقق بسیاری از کمالات از جمله تقوا (بقره، آیات ۲ و ۳ و ۱۷۷)، بر و نیکی(بقره،‌آیه ۱۷۷)، احسان و نیکی(هود، آیات ۱۱۴ و۱۱۵)، خضوع(حج، آیات ۳۴ و ۳۵)، صلاح و اصلاح(اعراف، آیه ۱۷۰)، استقامت و پایداری(هود، آیات ۱۱۲ و ۱۱۴)، صداقت و راستی(بقره، آیه ۱۷۷)، تقرب و قرب الهی(انفال، ایات ۳ و ۴)، کرامت (معارج ، آیات ۱۹ تا ۲۲ و ۳۵)، خشیت قلب(انفال، آیات ۲ و ۳)، حب الهی(ابراهیم، آیه ۳۱)، صبر و شکیبایی و بردباری(معارج، آیات ۲۰ تا ۲۲) ، ولایت(مائده، آیه ۵۵) و در یک کلمه نورانیت وجود (فتح، آیه ۲۹) دارد، نقشی بی مانند است. اگر انسان به خواهد همه کمالات الهی را در خود تحقق بخشد و با نورانیت اسمای الهی متاله و خدایی شود(فتح، آیه ۲۹) می بایست به نقش بی بدیل و بی مانند نماز به عنوان ذکر الله(نساء، آیه ۱۴۲؛ هود، آیه ۱۱۴ ؛ طه، آیه ۱۴) توجه کند که توجه آدمی را به سوی وجه الله تنظیم می کند.

نماز عامل رهایی از مشکلات

کسی که نماز را عامل توجه به وجه الله و دست یابی به نورانیت اسمای الهی و متاله شدن خود قرار می دهد، از بسیاری از مشکلات رهایی می یابد. از این رو خداوند نماز را عامل رهایی از مشکلات می داند. (بقره، آیه ۴۵) و از بشر خواسته برای رهایی از مشکلاتی چون فقر(طه، آیه ۱۳۲)، بخل(معارج، آیات ۲۱ و ۲۵) ، حرص(معارج، آیات ۱۹ تا ۲۱)،‌حزن و اندوه(بقره، آیات ۲۷۷)، خوف و ترس(بقره، آیه ۲۷۷)، شقاوت و بدبختی(مریم، آیات ۳۱ و ۳۲)، غفلت (اعراف، آیه ۲۰۶)، گناه(مائده، آیه ۱۰۶)، گمراهی(مائده، آیه ۱۲) ، عذاب و رنج دنیوی و اخروی(اعلی، آیات ۱۲ تا ۱۵؛ بقره، آیات ۴۵ و ۴۸ و ۱۷۷) و شهوت رانی(مریم،آیه ۵۹) به نماز متوسل شوند تا این گونه از ظلمت و تاریکی برخاسته از این امور رهایی یابند و با بهره مندی از امدادات الهی و فرشتگان مامور الهی(آل عمران، آیه ۳۹) از نورانیتی در دنیا و آخرت بهره مند شوند که برخاسته از تجلی اسمای الهی در ذات و وجود وی دارد.(فتح، آیه ۲۹)

بدین ترتیب انسان با نماز در مقام خودسازی، آماده بهره مندی از تزکیه الهی و آراستگی ظاهر و باطن به نورانیت خداوندی و اسمای متجلی در ذات خود می شود. (اعراف، آیه ۳۱و فتح،آیه ۲۹)

بسیاری از مردم به نقش کمالی و بسیار مهم نماز در زمینه سازی برای دریافت تزکیه الهی توجهی ندارند و آن را تنها یک عمل صرف عبادی برمی شمارند و نسبت به انجام آن تساهل و تکاهل روا می دارند (نساء، آیات ۴۳ و ۱۴۲ ؛‌توبه، آیه ۵۴ ؛ ماعون، آیات ۴ و ۵) و این گونه بهترین موقعیت و ابزار استعانت را از دست می دهند.(بقره،‌آیه ۴۵)

تاکید قرآن برنماز به عنوان اولین واجب عبادی درکنار تاکید بر عمود دین بودن و فارق ایمان و کفر، خود بهترین گواه بر اهمیت بسیار مهم و نقش سازنده نماز در بسترسازی جهت قرارگرفتن در ظل توجهات الهی در تزکیه شدن به امر خداوند و اراده و مشیت اوست. اگر کسی بخواهد تزکیه الهی را دریافت کند و از سوی خداوند پاکسازی شود لازم است به نماز توجه ویژه ای مبذول دارد و آن را در اوقات خاص خود انجام دهد؛ زیرا در آن شرایط همه چیز برای تاثیرگذاری نماز فراهم است و درهای آسمان درآن زمان به تمام و کمال باز بوده و فرشتگان برای تاثیرگذاری از دریچه نماز به یاری نمازگزار می آیند.

بنابراین، شخص می بایست با حضور قلب و توجه کامل در اوقات پنج گانه به سوی خداوند متوجه شود تا در بهترین حالت در بهترین مکان و موقعیت از تابش انوار اسمای الهی برخود بهره مند شود و زمینه متاله شدن و تحقق اسمای الهی در ذات خود و تجلی آن در وجود را به دست آورد.

اینکه درآیات قرآنی بر اوقات پنج گانه نماز وطهارت و پاکی همه ظاهر و باطن وجود (نساء آیه ۴۳ و مائده آیه۶؛ مدثر، آیه ۴) تاکید شده از آن روست که آدمی در این زمان می تواند آینه وجود اسمای الهی شود و خود را به عنوان مظهر و متجلی قرار دهد تا دریک فرآیندی انوار الهی برجان او نقش دایمی بندد و او را برای متاله شدن و مظهریت تمام از خداوند آماده سازد.

باشد بابهره مندی از این فرصت بی بدیل و بی نظیر اجازه ندهیم که با پشت کردن به قبله نماز، خود را از آفتاب وجود الهی محروم سازیم و در آخرت انگشت حسرت به دندان بگزیم و خود را نادم یابیم که در آن زمان دیگر سودی ندارد.

منبع:سماموس

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: